Aesculus hippocastanum L.
Wilde paardenkastanje:
helpt bij spataders en onrustige benen
Je vindt ze overal in parken en lanen en ze geven schitterende bloemen en bladeren: paardenkastanje. Kinderen spelen met de vruchten en sommige durven ze wel eens eten, hoewel de smaak erg bitter is. Maar paardenkastanje is niet alleen mooi, een prachtige boomsoort die 
statig de tuinen siert, het is ook een geneeskrachtige “plant” met vruchten die heilzaam zijn vooral tegen spataders en veneuze stuwingen. Je kan ze zelf voorbereiden, maar dat is een eerder omslachtige procedure, dus is een preparaat op basis van paardenkastanje wel handiger.
Geschiedenis van de plant
Aesculus hippocastanum L. is een boomsoort die tot de familie van paardenkastanje-achtigen (Hippocastanaceae) behoort en wel 25 meter hoog kan worden. De boom bloeit in de maanden mei en juni. De leerachtige, stekelige doosvruchten bevatten één tot twee glanzende, nootachtige, roodbruine vruchten (kastanjes). In de volksgeneeskunde werden de vruchten toegepast als hoestmiddel bij paarden, een mogelijke verklaring voor de naam ‘paardenkastanje’. Het woord ‘hippo’ duidt mogelijk op dit verband. Maar ‘hippo’ zou ook kunnen wijzen op het feit dat de bladeren na afvallen een hoefijzervormig litteken nalaten. Tegenwoordig weet men dat de vruchten, maar ook de bladeren, door het gehalte aan saponinen het ophoesten van slijm inderdaad bevorderen.
Sinds de 16de eeuw komt Aesculus hippocastanum L. in de medische literatuur voor als heilzaam middel. Paardenkastanje wordt vooral gebruikt bij spataders en aambeien. De echte doorbraak van paardenkastanje bij deze klachten in de kruidengeneeskunde kwam in 1896 toen de Franse arts Arnault de Vevey beschreef hoe hij paardenkastanje had toegepast bij patiënten met aambeien en daarbij opmerkelijke resultaten boekte.
Eigenschappen
Aesculus hippocastanum L. versterkt de aderwand en wordt mede daarom toegepast bij aambeien en spataders. De elasticiteit van de aderwand wordt duidelijk verbeterd en de ziekelijk verhoogde doorlaatbaarheid van de vaatwand waardoor oedeem ontstaat, neemt af. De doorbloeding van de onderste ledematen verbetert, evenals de bloedstroom naar het hart. Interessant van paardenkastanje is dat ze door al die effecten tevens nachtelijke spierkrampen tegengaat. Verder is Aesculus hippocastanum L. urinedrijvend (waarbij ze kaliumsparend is) en ontstekingsremmend.
Verwerking
Van de afzonderlijk geoogste bloemen en vruchten (kastanjes) worden extracten gemaakt.
Toepassing
In het algemeen zijn aambeien en spataders de belangrijkste indicaties. Maar in feite werkt de paardenkastanje breder. Mensen met een staand beroep kennen het vermoeide en gespannen gevoel in de benen, met vaak vochtophoping in de onderbenen en enkels tot gevolg, laat 
zich goed helpen door paardenkastanje. Hetzelfde geldt voor onrustige benen door veneuze stuwing, dat bekend staat als het fenomeen ‘restless legs’.
In Ruscubell druppels en capsules van Fytobell wordt paardenkastanje gecombineerd met een aantal andere effectieve planten en andere bestanddelen die hun effecten bij deze vaatproblemen hebben bewezen.
Ook wordt Aesculus hippocastanum in o.a. crèmes toegepast om de geplaagde benen mee in te wrijven.
Om zelf te doen
Kastanjebad tegen huidaandoeningen: Stamp een kilo kastanjes fijn, laat dit in ruim water een uur koken (let op schuimen!), giet het door een zeef en voeg dit afkooksel toe aan (niet te heet) badwater. Ook kan de schors hiervoor worden gebruikt: een handvol fijngesneden of gemalen schors overgieten met één liter water, een korte tijd laten koken en vervolgens zeven.
Kastanjepuree tegen een droge huid en winterhanden en -voeten: Kook een stuk of tien kastanjes een half uur, pel ze en maak er samen met het weer opgewarmde kooknat een puree van. Wrijf hiermee de huid in, eventueel aangevuld met een scheutje huidolie.
Kastanjeslinger tegen motten: rijg een aantal kastanjes aaneen, hang dit in de klerenkast en motten blijven weg. Ook kunt u een handvol gedroogd blad gebruiken.
Kastanje als wasmiddel
Een huismiddeltje uit grootmoeders tijd is het gebruik van de kastanje als wasmiddel. Het vruchtvlees van de kastanje werd daarvoor gebruikt. Om vijf kilo linnengoed helder wit te krijgen, zou een lepel vol kastanjepuree al voldoende zijn. Maar lekker ruikt de was dan niet. Ook vuile handen worden schoon door ze in te wrijven met kastanjepuree.
Overgenomen uit i-Sana 2013.