Vitex agnus castus L.
(monnikspeper)
Geschiedenis van de plant
Monnikspeper ofwel kuisboom staat in verband met vruchtbaarheid en voortplanting en wordt al sinds de Oudheid gebruikt. Hippocrates beval de plant al aan voor een normale menstruatie. Maar ook Dioscorides, Plinius en Theophrastus beschreven deze toepassing en hieraan gerelateerde klachten.
Zo werden Griekse rituelen rondom Demeter, de godin van de vruchtbaarheid, opgeluisterd met versieringen van monnikspeper. De vrouwen van Athene versierden zichzelf dan met de bloemen van de plant en legden de bladeren op hun bed om hun kuisheid te bewaren.
De geschiedenis vertelt ook dat Vitex agnus castus lange tijd gebruikt werd door zogende vrouwen ter bevordering van een gezonde melkproductie.
Monnikspeper werd in de Middeleeuwse kloosters gebruikt als alternatief voor peper en dankt zijn naam hieraan. De bessen hebben een heel licht peperige smaak. Daarnaast zou de plant de monniken helpen hun kuisheidsbelofte in ere te houden. Rond 1930 is er in Duitsland veel onderzoek gedaan naar de effecten van monnikspeper op PMS.
Eigenschappen
Vitex agnus castus werkt regulerend op verschillende hormoonsystemen. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat de bes van monnikspeper een harmoniserende effect heeft op de (vrouwelijke) hormoonhuishouding, met een normale, regelmatige en evenwichtige menstruatie tot gevolg. Ook heeft de plant een gunstig effect op de (vrouwelijke) vruchtbaarheid en remt hij de mannelijke geslachtdrift wanneer deze wordt veroorzaakt door een teveel aan testosteron.
Verwerking
De rijpe, gedroogde bessen worden gebruikt.
Toepassing
Vooral door de regulerende eigenschappen op de hormoonhuishouding van vrouwen wordt de plant veel toegepast bij klachten rondom de menstruatie, zoals prikkelbaarheid, hoofdpijn, huidklachten, pijnlijke borsten en krampen. Het kruid wordt dan gedurende een aantal cycli dagelijks ingenomen.
De meeste vrouwen ervaren een normalisering van de menstruatie. Het ondersteunt ook de vruchtbaarheid van de vrouw en het biedt ondersteuning wanneer de eerste overgangsverschijnselen zich aandienen. Het middel is met name toepasbaar in de eerste stadia van de menopauze.
In de praktijk blijkt tevens dat de plant veilig kan worden toegepast bij vrouwen die borstvoeding geven, al kan het weken duren voordat de invloed merkbaar wordt.
In sommige gevallen kan de invloed van Vitex agnus castus al binnen enkele weken merkbaar zijn, maar meestal duurt het meer dan een maand tot soms zelfs een half jaar voordat een verandering geconstateerd wordt.
Gezien de effecten op de hormoonhuishouding wordt het gebruik van Vitex agnus castus tijdens de zwangerschap en de menstruatie afgeraden.
Overgenomen uit i-Sana 2016.