Carum carvi L.
(echte karwij)
Geschiedenis van de plant
We kennen karwijzaad (ook kummel genoemd) met zijn kruidige smaak vooral als keukenkruid. Het bevat zo’n 3 tot 7 procent etherische olie. Niet alleen de zaadjes worden gebruikt, ook de wortel en de bladeren, en wat minder de bloemenschermen.
Maar al 5000 jaar geleden kende men de plant reeds als geneesmiddel en keukenkruid. Pas in de 13e eeuw werd het kruid echter in Europa bekend. De soldaten van de Romeinse generaal Valerius uit de eerste eeuw v.Chr. aten in melk gekookte karwij om hun gezondheid te ondersteunen. Maar ook in diezelfde eeuw kenden de Grieken al de waardevolle eigenschappen van de plant als tonicum.
Karwij werd in Engeland vanaf de 14e eeuw gebruikt, vooral in bereidingen van cake en gebak. Zo werd karwijgebak gegeten bij oogstfeesten. Maar karwij speelde een belangrijke rol bij alle mogelijke bereidingen: in brood, kazen, soepen, melk, enzovoorts om de smaak te verbeteren van bijvoorbeeld vlees en vis.
De bekende Mechelse plantkundige en arts Dodoens uit de 16e eeuw bracht vooral de medicinale voordelen in beeld waarmee wij in onze tijd nog altijd bekend zijn, namelijk het bestrijden van winderigheid. De spijsverterende eigenschappen zijn sowieso dus al eeuwen bekend.
Eigenschappen
Het zaad van de plant wordt gebruikt. Karwij is een carminativum (winddrijvend middel). Bovendien gaat ze krampen in het maagdarmkanaal tegen (vooral als alcoholisch extract!). Ze kalmeert de maag en is eetlustopwekkend, en gaat winderigheid tegen.
Omdat ze ook de productie van gal stimuleert en galdrijvend is, wordt ze bovendien toegepast bij spijsverteringsproblemen na het eten van vetten.
Karwij is o.a. ook bekend bij darmkrampjes bij kleine kinderen.
Minder bekend is dat karwij zogdrijvend is (stimuleert de productie van moedermelk).
Verwerking
De zaadjes (vruchten) worden in het tweede jaar geoogst net vol ze volrijp zijn, gedroogd op een koele, droge plaats zonder zon.
Toepassing
Bij winderigheid (darmgassen), opgeblazen gevoel na de maaltijd, maag- en darmkrampen en gebrek aan eetlust. Bij kleine kinderen komen die darmkrampjes regelmatig voor en daarbij levert karwij een goed karwei. Tevens wordt karwij toegepast bij onvoldoende moedermelk.
Vaak wordt karwij gecombineerd met venkel en anijs. Door kruiden hebben een wederzijds versterkend effect, zoals te zien is in het middel Caruma van Fytobell.
Overgenomen uit i-Sana 2016.